Harmonieus co-ouderschap gaat nooit vanzelf: zo bouw je eraan

“Co-ouderschap? Nee, dat lukt bij ons niet, hij werkt altijd.” Of: “Zij wil alles bepalen, dus dat wordt ‘m niet.” Of, ook veel gehoord: “Hij doet zijn best niet voor de kinderen dus ik doe het liever alleen.” Het zijn veel voorkomende uitspraken bij ouders die uit elkaar zijn. Maar laten we eerlijk zijn: bij ouders bij wie co-ouderschap wel loopt, is dat meestal niet omdat het vanzelf gaat. Er wordt hard gewerkt, zichtbaar of niet, soms zelfs gezwoegd. Aan communicatie, planning, ego’s parkeren, ruzie voorkomen en praktische zaken die geregeld moeten worden.

Regel de basis alsof je een huishouden runt op twee locaties

Een kind dat elke keer met een tas vol spullen heen en weer moet, voelt zich al snel een logé. Wil je gelijkwaardigheid uitstralen? Voorkomen dat je kinderen de ene ouder gevoelsmatig zien als hoofdouder en de andere als bij-ouder, omdat daar bijna geen eigen spullen en kleren liggen? Regel dan op beide plekken:

• Een volwaardige garderobe. Niet drie oude T-shirts en een joggingbroek van de ex, maar écht: sokken, ondergoed, favoriete kleren, zwemspullen, een regenjas. Gewoon alles wat een kind nodig heeft. Die studieboeken, voetbalschoenen of de verplichte basketballoutfit voor wedstrijden: ja, die moeten dan maar wel even op en neer (want: duurrrrrr). Lees hier tips om tweedehands te shoppen voor die dubbele garderobe!
• Twee knuffels. Ja, desnoods koop je “Dinobeer” twee keer. Ouders van co-kinderen weten: een vergeten knuffel kan vliegensvlug escaleren tot intercontinentale crisis.
• Twee informatiemapjes. Schoolkalender, sportrooster, allergie-instructies: zorg dat beide huizen dezelfde info hebben, bijvoorbeeld in een gedeelde app zoals Cozi of OurFamilyWizard. Zo hoeft de ene ouder niet alles na te vragen bij de andere ouder, scheelt ook weer onderlinge frustraties.

Stop met de puntentelling

We weten het: jij haalt vaker van school, jij koopt de cadeaus, jij zit bij de tandarts. Maar hou die scorebordmentaliteit zoveel mogelijk voor jezelf. Co-ouderschap is geen wedstrijd. Gelijkwaardig betekent niet identiek, maar even belangrijk. Wie wát doet, verschilt per gezin. En het mág schuiven. Probeer wel zoveel mogelijk de afspraken in het ouderschapsplan aan te houden, om gedoe te voorkomen. Verlies je in de loop van het jaar 17 keer je geduld tegen je ex? Geeft niet. Als je de andere 124 keer rustig blijft en een “we fixen dit samen”-houding hebt, telt dat veel zwaarder voor je kinderen. En voor jou zelf en jullie co-ouderschap.

Bescheidenheid siert de ouder

Je hoeft niet altijd gelijk te hebben. Ook niet als je dat objectief gezien wel hebt (en dat weet je heus). Co-ouderschap vraagt dat je soms zwijgt waar je vroeger zou hebben geappt: “Waarom had hij geen jas aan?!”

Denk even aan het grotere plaatje. Gaat het kind met voldoende plezier naar beide ouders? Voelt hij zich veilig, gezien en geliefd? Dan ben je aan het winnen, zelfs als hij een keer met blote enkels in de regen stond. Uiteindelijk maakt het jullie relatie als co-ouders ook beter.

Communiceer alsof je collega’s bent

Stel je voor: je runt samen een bedrijf. Je bent verantwoordelijk voor het welzijn van een veeleisende, vaak onredelijke klant (lees: je kind), die veel roept, weinig luistert en tergend lang over zijn lunch doet. Dat vraagt overleg, planning, back-ups en een gedeeld idee van wat “kwaliteit leveren” betekent.
En dus:

• Overleg over regels. Mag ze TikTok? Hoeveel schermtijd? Spreek af wat ongeveer gelijk loopt. Niet alles hoeft identiek, maar extreme verschillen maken kinderen onzeker.
• Wees helder over grenzen. Jij wil geen snoep na het eten. Prima. Zeg dat, met respect, zonder zuchtend “bij hem mag álles”.
• Zorg dat afspraken navolgbaar zijn. Geen vage “ik had al gezegd dat…” maar liever: “Op woensdag om 17:00 is de tekenles, breng en haal jij of ik deze week?”

Houd humor in je gereedschapskist

Co-ouderschap is soms lachen door je tranen heen. Vergeet de zware toon af en toe. Humor ontspant, maakt dingen minder persoonlijk, en laat zien dat je de ander niet als vijand ziet.

En laten we eerlijk zijn: als jij ooit in je pyjama door de regen hebt gefietst om die ene gymtas alsnog bij de ex af te leveren, dan heb je recht op tenminste één goede grap per week. Je zult zien dat het ook gewoon leuk is om samen nog eens te lachen om jullie nageslacht en diens eigenaardigheden. Zelfs als je vaak inwendig boos bent op de ander, teleurstelling en frustratie voelt over de andere ouder: grapjes en samen lachen verbindt en verzacht.

Het kind als leidraad

Uiteindelijk gaat het niet om wat jij of je ex wil. Het gaat om dat kleine, grote mens dat zich beweegt tussen twee werelden. Jij kunt die werelden gelijkwaardig houden. Door structuur, door vertrouwen, door elkaar niet zwart te maken (“ja, papa is soms laat, maar hij bedoelt het goed”) en door het kind het gevoel te geven dat hij nergens hoeft te kiezen. Want in het hoofd van een kind zijn jullie geen exen. Jullie zijn gewoon ouders. En jullie zullen het samen moeten doen als dat jullie keuze is, hoe moeilijk soms ook.

Disclaimer
Natuurlijk is goed co-ouderschap niet altijd (meteen) mogelijk als je allebei alleen maar knallende ruzie hebt, met veel pijn uit elkaar bent gegaan en dat de overhand heeft, als je niet naar elkaar toe wil of kan bewegen, als de andere ouder zijn of haar verantwoordelijkheid niet neemt of onveilig is. Ook co-ouderschap is niet maakbaar. Co-ouderschap is geen heilige graal, geen hoogste eis waar je aan moet kunnen voldoen als je gescheiden bent. Wat niet gaat, door welke nare omstandigheid dan ook, gaat niet. Iedere gescheiden moeder doet wat ze kan, met haar kinderen voorop. Co-ouderschap is niet altijd maar het beste voor de kinderen: iedere situatie is anders. Hartje voor alle moeders die graag co-ouderschap willen, maar voor wie dat niet kan.

Lees ook: Wat als je jouw ex stiekem geen goede ouder vindt?